Chọn ngành mình thích? Chọn nghề ba mẹ muốn mình theo? Hay chọn theo nhu cầu thị trường? Câu chuyện chọn ngành chọn nghề luôn là một vấn đề khó khăn đối với các bạn học sinh THPT, đặc biệt là các bạn học lớp 12 đang chuẩn bị tốt nghiệp. Các bạn vẫn mông lung không biết nên chọn ngành nào phù hợp trước muôn vàn sự lựa chọn và vô số lời khuyên khác nhau. Dưới đây là 5 bước đơn giản giúp bạn suy nghĩ thấu đáo để tìm ra nghề nghiệp phù hợp nhất với mình.
Theo thống kê từ Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam, mỗi năm cả nước có 38% sinh viên mới tốt nghiệp ra trường không có định hướng nghề nghiệp cụ thể, hơn 60% làm trái ngành. Nguồn lao động dư thừa nhưng chưa đáp ứng được chất lượng mà các doanh nghiệp cần.
Bạn có biết một công việc lý tưởng là như thế nào? Đó là khi công việc đó thỏa mãn 4 yếu tố sau:
- Bạn thực sự yêu thích công việc này.
- Xã hội cần công việc đó.
- Bạn có thể kiếm ra tiền từ công việc này.
- Công việc này đúng với sở trường của bạn.
Dưới đây là 5 bước giúp bạn chọn ngành nghề phù hợp cho mình:
1. Hiểu Bản Thân
Trước tiên, học sinh cần nhận thức rõ về bản thân, bao gồm sở thích, khả năng, giá trị cá nhân, và tính cách. Hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của mình sẽ giúp học sinh nhận diện được những lĩnh vực phù hợp. Các bài trắc nghiệm tính cách và nghề nghiệp, như MBTI, Holland Codes, có thể hỗ trợ trong việc xác định sở thích và phong cách làm việc cá nhân.
2. Nghiên Cứu Thị Trường Lao Động
Nắm bắt thông tin về thị trường lao động là bước tiếp theo không thể thiếu. Học sinh cần tìm hiểu về xu hướng phát triển của các ngành nghề, nhu cầu nhân lực, mức thu nhập, và triển vọng nghề nghiệp. Việc này giúp định hướng lựa chọn nghề nghiệp dựa trên thực tế thị trường, tránh tình trạng chọn nghề theo cảm tính mà không cân nhắc đến cơ hội việc làm sau này.
3. Trải Nghiệm Thực Tế
Trải nghiệm thực tế qua các hoạt động như thực tập, tham quan doanh nghiệp, hay tham gia các dự án tình nguyện sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về công việc trong thực tế. Qua đó, các em có thể đánh giá được mức độ phù hợp của mình với nghề nghiệp mà mình đang quan tâm.
4. Tham Vấn Từ Người Có Kinh Nghiệm
Học sinh nên tìm kiếm ý kiến từ các chuyên gia tư vấn hướng nghiệp, giáo viên, hoặc những người đã và đang làm việc trong lĩnh vực mà mình quan tâm. Những chia sẻ từ người đi trước sẽ cung cấp góc nhìn thực tế và bổ ích, giúp học sinh có cái nhìn rõ ràng hơn về công việc tương lai.
5. Xây Dựng Kế Hoạch Phát Triển Bản Thân
Sau khi đã chọn được ngành nghề phù hợp, học sinh cần lập kế hoạch học tập và phát triển kỹ năng cần thiết cho nghề nghiệp đó. Điều này bao gồm việc chọn trường đại học, ngành học phù hợp, và tích cực tham gia các khóa học bổ trợ, hoạt động ngoại khóa để nâng cao kiến thức và kỹ năng.
Kết Luận
Việc chọn nghề nghiệp phù hợp là một quá trình đòi hỏi sự tự nhận thức, tìm hiểu thông tin, và trải nghiệm thực tế. Bằng việc trang bị những kỹ năng chọn nghề cần thiết, học sinh THPT có thể tự tin hơn trong việc đưa ra quyết định quan trọng này, từ đó xây dựng một tương lai sự nghiệp vững chắc và thành công.
